Of je als ondernemer beschermd bent tegen persoonlijke aansprakelijkheid, wordt voor grotendeels bepaald door het kiezen van een passende rechtsvorm, zoals een besloten vennootschap (BV). Deze bescherming is echter niet altijd absoluut. Er bestaan uitzonderingen waardoor je als ondernemer alsnog aansprakelijk gesteld kan worden. Vandaag lopen we kort door enkele rechtsvormen heen en behandelen we de aansprakelijkheid die hierbij komt kijken.
Persoonlijke aansprakelijkheid bij een eenmanszaak en VOF
Bij een eenmanszaak of vennootschap onder firma (VOF) ben je als ondernemer volledig persoonlijk aansprakelijk. Dit houdt in dat schuldeisers zich direct kunnen verhalen op privébezittingen zoals een woning, spaargeld of andere waardevolle eigendommen.
Ook wanneer meerdere ondernemers samenwerken binnen een VOF, is iedere vennoot hoofdelijk aansprakelijk voor de volledige schuldenlast van de onderneming. Dit kan grote persoonlijke risico’s opleveren, zeker wanneer afspraken intern niet goed op papier vastliggen.
Persoonlijke aansprakelijkheid bij VOF voorkomen
Ondernemers die werken binnen een VOF kunnen risico’s beperken door duidelijke onderlinge afspraken vast te leggen in een vennootschapscontract. Hierin kan bijvoorbeeld worden bepaald wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe financiële risico’s worden verdeeld.
Daarnaast is het essentieel om zakelijke risico’s te verzekeren en een sluitende correcte administratie te voeren. Voor een duidelijke registratie en opstelling van zakelijke documenten is een advocaat zoeken en door diegene documenten te laten controleren erg verstandig.
Persoonlijke aansprakelijkheid bij een BV
Een BV wordt vaak gekozen om persoonlijke aansprakelijkheid te beperken. Bij een BV is in principe alleen de vennootschap zelf aansprakelijk voor verplichtingen en schulden. Toch kunnen bestuurders in bepaalde gevallen persoonlijk worden gesteld.
Dit gebeurt als er sprake is van onbehoorlijk bestuur, zoals het niet op tijd deponeren van de jaarrekening, het niet voeren van een correcte administratie of het aangaan van verplichtingen waarvan bekend is dat deze niet nagekomen kunnen worden.
Maar ook het melden van een betalingsonmacht bij de Belastingdienst kan persoonlijke aansprakelijkheid opleveren.
Aansprakelijkstelling eigenaar Big Bazar
Een recent voorbeeld van onbehoorlijk bestuur bij een BV is het faillissement van de winkelketen Big Bazar. De curatoren hebben eigenaar Kooistra persoonlijk aansprakelijk gesteld voor een tekort van ongeveer 45 miljoen euro.
Volgens de curatoren zijn er we vermoedens van onbehoorlijk bestuur voorafgaand aan het faillissement. Hoewel een rechter hierover uiteindelijk moet oordelen, laat deze taak zien dat ook bestuurders van een BV onder omstandigheden hun privévermogen op het spel kunnen zetten.
Overige rechtsvormen
Naast de eenmanszaak, VOF en BV zijn er nog andere rechtsvormen waarbij persoonlijke aansprakelijkheid een rol speelt. Binnen een commanditaire vennootschap (CV) zijn beherende vennoten volledig aansprakelijk voor de schulden van de onderneming.
Commanditaire vennoten, ook wel stille vennoten genoemd, zijn alleen aansprakelijk tot het bedrag van hun inbreng, mits zij zich niet met het bestuur bemoeien. Bij stichtingen en verenigingen kunnen bestuurders persoonlijk aansprakelijk worden gesteld als zij hun taken ernstig verwaarlozen of zich niet aan de statuten en wettelijke bepalingen houden.
Het kiezen van de juiste rechtsvorm en het naleven van juridische verplichtingen is dus altijd van groot belang om risico’s voor het privévermogen te beperken.
Risico’s als bestuurder beperken
Bestuurders kunnen het risico op persoonlijke aansprakelijkheid aanzienlijk verkleinen door te zorgen voor een tijdige en correcte administratie, het deponeren van jaarrekeningen volgens de wettelijke termijnen en het vermijden van onverantwoord financieel gedrag.
Bij signalen van financiële problemen is het belangrijk om transparant te zijn richting schuldeisers en zo nodig tijdig juridische hulp in te schakelen. Via Eersterechtshulp kunnen ondernemers snel een specialist vinden die kan adviseren en begeleiden in complexe situaties.
